5.1.
“L” samiti ilə başlanan şəkilçilərin (-lı, -lıq, -lar, feil düzəldən -la, -lan, -laş və s.) qoşulduğu sözün son samitindən asılı olaraq şəkilçidəki “l” samiti tələffüzdə “d”, “r” və ya “n” samiti ilə əvəz olunur.
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
oğlanlar |
oğlannar |
başlamaq |
başdamaq |
dumanlı |
dumannı |
buxarlanmaq |
buxarranmaq |
5.2.
Zərf düzəldən “-la” şəkilçisi, “ilə” bağlayıcısı və qoşması (eləcə də onların ixtisar forması olan -la, -lə) “-nan” kimi tələffüz olunur:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
qadınla |
qadınnan |
namusla |
namusnan |
səliqə ilə |
səliqəynən |
5.3.
İsmin çıxışlıq hal şəkilçisi (-dan, -dən) “m”, “n” samiti ilə bitən sözlərə qoşulduqda “nan” kimi tələffüz olunur:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
vaqondan |
vaqonnan |
babamdan |
babamnan |
5.4.
“A”, “ə” saiti ilə bitən sözlərə ismin yönlük hal şəkilçisi (-a, -ə, -ya, -yə) həmin saitlər “ı”, “i” kimi tələffüz olunur:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
baltaya |
baltıya |
dərəyə |
dəriyə |
5.5.
II şəxsdə olan feillərə keçmiş zaman şəkilçisi (-mış) artırıldıqda şəkilçinin son samiti (ş) düşə bilər: qaç-mı(ş)-san, gəl-mi(ş)-siniz.
5.6.
Keçmiş zaman (-ıb), gələcək zaman (-acaq) şəkilçisi qəbul etmiş feillər III şəxsin təkinə aid olanda çox zaman “–dır” şəkilçisiz işlənir: qaçıb(dır), gələcək(dir).
5.7.
İndiki və gələcək zaman şəkilçiləri qəbul etmiş feillərin sonundakı a, ə saitləri ı, i, u, ü kimi tələffüz olunur:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
yaşayır |
yaşıyır |
bəzəyir |
bəziyir |
yoxlayacaq |
yoxluyacax |
anlayar |
annıyar |
5.8.
III şəxsin cəmində işləndikdə -ır4 indiki zaman şəkilçisinin və -ar gələcək zaman şəkilçisinin samiti [l] kimi tələffüz olunur:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
qaçırlar |
qaçıllar |
baxarlar |
baxallar |
5.9.
II şəxsin cəmində feillərin yazılışı ilə tələffüzü fərqlənir:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
görürsünüz |
görürsüz |
qayıtdınız |
qayıtdız |
oxuyacaqsınız |
oxuyacaxsız |
gəlməzsiniz |
gəlməzsiz |
5.10.
-varı şəkilçisi bəzən səhv olaraq “vari” kimi yazılır.
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
buynuzvarı |
buynuzvari |
qalxanvarı |
qalxanvari |
yüngülvarı |
yüngülvari |