1.1 “O”, yoxsa “a”
Bir sıra alınma sözlərin tərkibindəki “o” saiti vurğulu hecadan əvvəl işlənəndə bəzən səhv olaraq “a” kimi yazılır:
Düzgün yazılış | Səhv Yazılış |
konsert | kansert |
poema | paema |
laborant | labarant |
1.2 “Ü”, yoxsa “yu”
Avropa mənşəli alınma sözlərdə “ü” saiti bəzən səhv olaraq “yu” kimi yazılır:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
büro |
byuro |
kompüter |
kompyuter |
alüminium |
alyuminium |
1.3. “Ü”, yoxsa “u”
Ərəb-fars mənşəli sözlərin birinci hecasındakı “ü” saiti bəzən səhv olaraq “u” kimi yazılır.
Doğru |
Yanlış |
mübahisə |
mubahisə |
müasir |
muasir |
nümunə |
numunə |
1.4. “İ”, yoxsa “ü”
Ərəb-fars mənşəli sözlərin sonuncu hecasındakı “i” saiti bəzən səhv olaraq “ü” kimi yazılır.
Doğru |
Yanlış |
müdir |
müdür |
ümid |
ümüd |
1.5. “Ə”, yoxsa “a”
Çoxhecalı ərəb-fars mənşəli sözlərdə bəzən “ə” və “a” hərfləri səhv salınır.
Doğru |
Yanlış |
həyəcan |
həyacan |
təbaşir |
tabaşir |
salnamə |
səlnamə |
nəqərat |
nəqarət |
1.6. Qoşasaitli sözlər
Bəzi qoşasaitli sözlərdə səhv olaraq saitlərdən yalnız biri yazılır:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
müəllim |
məllim |
səadət |
sadət |
təəccüb |
təccüb |
Bir çox qoşasaitli sözlərin yazılışında bəzən yanaşı gələn saitlər arasına səhv olaraq “y” samiti əlavə olunur:
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
daimi |
dayimi |
təbiət |
təbiyət |
teatr |
tiyatr |
Bəzi qoşasaitli mürəkkəb sözlərdə bəzən səhv olaraq birinci sözün son saiti yazılmır.
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
əmioğlu |
əmoğlu |
bacıoğlu |
bacoğlu |
əliaçıq |
əlaçıq |
1.7. “Ov”, “öv” hərf birləşmələri
Tərkibində “ov”, “öv” hərf birləşmələri olan çoxhecalı sözlərdə bəzən bu hərf birləşmələri səhv olaraq “o”, “ö” və ya “ou”, “öü” kimi yazılır.
Düzgün yazılış |
Səhv yazılış |
dovşan |
douşan |
dovğa |
doğa |
tövbə |
töbə |
1.8.
Rus dilində sonu “a” ilə bitən alınma sözlərdən aşağıdakılar “a”-sız yazılır: anket, aptek, armatur, atmosfer, vitrin, qəzet, idiom, kayut, kaset, kontor, konfet, lent, maşın, perspektiv, pyes, planet, reklam, sistem, sitat.
1.9.
Aşağıdakı sözlər ədəbi tələffüzdə olduğu kimi, iki heca ilə yazılır: qəbir, qədir, eyib, ətir, zehin, isim, nəsil, ömür, səbir, sətir, sinif, fəsil, fikir, şəkil, heyif, meyil, əsil, şeir, feil.
“Şeir” və “feil” istisna olmaqla bu sözlər saitlə başlanan hal və mənsubiyyət şəkilçiləri qəbul etdikdə söz kökündəki sonuncu sait düşür: ömür – ömrün, fikir – fikrə və s.
Qeyd: “əsl”, “əsil” sözü paronim sayılır: əsl – xalis, həqiqi, orijinal; əsil – nəsil, nəcabət, soy.